What do you think?
Rate this book
Vildanden
This 1884 masterpiece may have had its genesis in the hostile reception Ibsen — widely regarded as the father of modern realist drama — had received from the Norwegian public and critics for “Ghosts”, which gave theater-goers a larger dose of truth than most were willing to bear. His next three plays — "The Wild Duck", "An Enemy of the People", and "Rosmersholm" — focused on the consequences of telling the truth, or forbearing to do so.
In "The Wild Duck", the idealistic son of a corrupt merchant exposes his father's duplicity, but in the process destroys the very people he wishes to save. Convinced that reality is always superior to illusion, Gregers Werle forces his friends, the Ekdals, to face the truth about their lives. Unfortunately, the truth, involving scandal, illegitimacy, imprisonment, and madness, only serves to wound the Ekdals further. In the play, the wild duck is a symbol of this injured family, and perhaps of the loss of Ibsen's youthful idealism.
Moving and powerful, this thought-provoking tragedy shows clearly why Ibsen is regarded as one of the giants of modern theater.
In "The Wild Duck", the idealistic son of a corrupt merchant exposes his father's duplicity, but in the process destroys the very people he wishes to save. Convinced that reality is always superior to illusion, Gregers Werle forces his friends, the Ekdals, to face the truth about their lives. Unfortunately, the truth, involving scandal, illegitimacy, imprisonment, and madness, only serves to wound the Ekdals further. In the play, the wild duck is a symbol of this injured family, and perhaps of the loss of Ibsen's youthful idealism.
Moving and powerful, this thought-provoking tragedy shows clearly why Ibsen is regarded as one of the giants of modern theater.
127 pages, Hardcover
First published January 1, 1884
113 people are currently reading
5302 people want to read
About the author
Henrik Ibsen
2,846 books2,039 followersHenrik Johan Ibsen was a major Norwegian playwright largely responsible for the rise of modern realistic drama. He is often referred to as the "father of modern drama." Ibsen is held to be the greatest of Norwegian authors and one of the most important playwrights of all time, celebrated as a national symbol by Norwegians.
His plays were considered scandalous to many of his era, when Victorian values of family life and propriety largely held sway in Europe and any challenge to them was considered immoral and outrageous. Ibsen's work examined the realities that lay behind many facades, possessing a revelatory nature that was disquieting to many contemporaries.
Ibsen largely founded the modern stage by introducing a critical eye and free inquiry into the conditions of life and issues of morality. Victorian-era plays were expected to be moral dramas with noble protagonists pitted against darker forces; every drama was expected to result in a morally appropriate conclusion, meaning that goodness was to bring happiness, and immorality pain. Ibsen challenged this notion and the beliefs of his times and shattered the illusions of his audiences.
His plays were considered scandalous to many of his era, when Victorian values of family life and propriety largely held sway in Europe and any challenge to them was considered immoral and outrageous. Ibsen's work examined the realities that lay behind many facades, possessing a revelatory nature that was disquieting to many contemporaries.
Ibsen largely founded the modern stage by introducing a critical eye and free inquiry into the conditions of life and issues of morality. Victorian-era plays were expected to be moral dramas with noble protagonists pitted against darker forces; every drama was expected to result in a morally appropriate conclusion, meaning that goodness was to bring happiness, and immorality pain. Ibsen challenged this notion and the beliefs of his times and shattered the illusions of his audiences.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 553 reviews
July 27, 2022
في حالات معينة يلزم قليل من النفاق و الرياء حتى تستقيم الحياة الزوجية
صدقت يا ابسن و أهنئك على شجاعتك لان كلماتك تلك تناقض مسرحيتك"بيت الدمية تماما..و اؤكد أنه يلزم الكثير جدا من النفاق و الرياء لتستمر الحياة كلها و ليست الزوجية فقط
أسرة معدمة مكافحة من اب وام و ابنة تحيا الاسرة بالأمل في غد افضل..حتى يهبط عليهم هادم اللذات مدعي المثالية المتزمت "فيرليه" لينبش الماضى و يحيل الرضا لشقاء
هل الحياة كذبة؟
هل السعادة خيال؟
أسئلة فلسفية ستغرقك فيها المسرحية
يقال ان ابسن استوحى شخصية الأب من والده و الابنة من اخته..لكن هذا لن يقلل من ضيقك ..هناك قدر كبير من البرود الاسكندنافي المخيم على المسرحية"درة" أعمال ابسن
..مع تساؤل شرس سيخنقك مع الوقت
من المقصود بالبطة البرية ؟؟؟؟؟؟ 😠
هل هي الابنة هدفيج؟؟🐦
هل هو فيرله؟🐣
هل هو الاب اكدال؟🐔
هل هي الاسرة الكسيحة كلها؟'
هذا ما يحدث للبط البري
. يستقر في القاع. .تتمسك مناقيره بالأعشاب و بذلك لا يظهر على السطح ابدا ☆
صدقت يا ابسن و أهنئك على شجاعتك لان كلماتك تلك تناقض مسرحيتك"بيت الدمية تماما..و اؤكد أنه يلزم الكثير جدا من النفاق و الرياء لتستمر الحياة كلها و ليست الزوجية فقط
أسرة معدمة مكافحة من اب وام و ابنة تحيا الاسرة بالأمل في غد افضل..حتى يهبط عليهم هادم اللذات مدعي المثالية المتزمت "فيرليه" لينبش الماضى و يحيل الرضا لشقاء
هل الحياة كذبة؟
هل السعادة خيال؟
أسئلة فلسفية ستغرقك فيها المسرحية
يقال ان ابسن استوحى شخصية الأب من والده و الابنة من اخته..لكن هذا لن يقلل من ضيقك ..هناك قدر كبير من البرود الاسكندنافي المخيم على المسرحية"درة" أعمال ابسن
..مع تساؤل شرس سيخنقك مع الوقت
من المقصود بالبطة البرية ؟؟؟؟؟؟ 😠
هل هي الابنة هدفيج؟؟🐦
هل هو فيرله؟🐣
هل هو الاب اكدال؟🐔
هل هي الاسرة الكسيحة كلها؟'
هذا ما يحدث للبط البري
. يستقر في القاع. .تتمسك مناقيره بالأعشاب و بذلك لا يظهر على السطح ابدا ☆
March 8, 2021
Si mi comentario a “El enemigo del pueblo” empezaba con una cita que decía “¿De qué sirve tener razón cuando no se tiene el poder?”, bien podría empezar este con una que dijera “¿De qué sirve la verdad cuando conocerla te destroza la vida?”, porque esa es la pregunta que se escenifica en esta obra.
Una obra que en su primera mitad me recordó demasiado a “Espectros”, pero que, afortunadamente y sin que los fantasmas del pasado abandonasen la escena, su segunda mitad toma derroteros muy distintos. ¿Se puede ser feliz viviendo en la mentira? ¿Preferimos esa felicidad a conocer la verdad? ¿Solo la verdad, por encima de todo y de todos, podrá proporcionarnos una vida plena y en paz con nosotros mismos? ¿Somos todos lo suficientemente fuertes y brillantes como para soportar conocernos a fondo y conocer nuestra verdadera situación? ¿No es un trabajo importante y necesario de nuestro propio cerebro ocultarnos aquello que nos duele, engañarnos en todo aquello que es mejor no saber? ¿Los amigos están para decirnos siempre la verdad? ¿No es mejor amigo aquel que sabe cuánta verdad somos capaces de soportar, cuál es la “mentira vital” -expresión del propio Ibsen- que nos hará la vida más llevadera e incluso más feliz?
Quizá no exista una respuesta definitiva a todas estas preguntas, o no una válida para todo el mundo. Ibsen les ofrece la suya, a ustedes les corresponde decidir si están o no de acuerdo.
Una obra que en su primera mitad me recordó demasiado a “Espectros”, pero que, afortunadamente y sin que los fantasmas del pasado abandonasen la escena, su segunda mitad toma derroteros muy distintos. ¿Se puede ser feliz viviendo en la mentira? ¿Preferimos esa felicidad a conocer la verdad? ¿Solo la verdad, por encima de todo y de todos, podrá proporcionarnos una vida plena y en paz con nosotros mismos? ¿Somos todos lo suficientemente fuertes y brillantes como para soportar conocernos a fondo y conocer nuestra verdadera situación? ¿No es un trabajo importante y necesario de nuestro propio cerebro ocultarnos aquello que nos duele, engañarnos en todo aquello que es mejor no saber? ¿Los amigos están para decirnos siempre la verdad? ¿No es mejor amigo aquel que sabe cuánta verdad somos capaces de soportar, cuál es la “mentira vital” -expresión del propio Ibsen- que nos hará la vida más llevadera e incluso más feliz?
Quizá no exista una respuesta definitiva a todas estas preguntas, o no una válida para todo el mundo. Ibsen les ofrece la suya, a ustedes les corresponde decidir si están o no de acuerdo.
November 12, 2023
I won’t lie, I had to look up analyses of this play online to try and understand what it is really about. Apparently it’s about reality and idealism. I kind of get that now.
I still don’t really get what the actual Wild Duck is about? I mean the Duck itself – it must be a metaphor for something. I need to call in the Metaphor Hunters on this one – LISA!!!!!!!!!!!! Where are you when I need you for heaven’s sake????
But my take on this play is quite simple. Yes, it’s good – not quite as enthralling as Hedda Gabler, but good just the same. Act Four (the last), genuinely smacked me in the stomach, and – I could juuust see it coming about a page before and was thinking “no, no, no…….surely not”. Well, alas, it did happen - How incredible, irreversibly sad. Oh my.
For me, the themes here are about forgiveness, or more correctly unforgiveness, and yes okay - idealism and realism - I do get that now. Also, TRAGEDY. But, more than all of that – how about people being careful with the feelings of others? Something to think about before chucking a massive tantrum and tramping all over someone’s spirit and soul. Really – it aint hard.
That’s all I need to say about this play right now. Time to watch some football on TV and cheer myself up a bit.
4 Stars
I still don’t really get what the actual Wild Duck is about? I mean the Duck itself – it must be a metaphor for something. I need to call in the Metaphor Hunters on this one – LISA!!!!!!!!!!!! Where are you when I need you for heaven’s sake????
But my take on this play is quite simple. Yes, it’s good – not quite as enthralling as Hedda Gabler, but good just the same. Act Four (the last), genuinely smacked me in the stomach, and – I could juuust see it coming about a page before and was thinking “no, no, no…….surely not”. Well, alas, it did happen - How incredible, irreversibly sad. Oh my.
For me, the themes here are about forgiveness, or more correctly unforgiveness, and yes okay - idealism and realism - I do get that now. Also, TRAGEDY. But, more than all of that – how about people being careful with the feelings of others? Something to think about before chucking a massive tantrum and tramping all over someone’s spirit and soul. Really – it aint hard.
That’s all I need to say about this play right now. Time to watch some football on TV and cheer myself up a bit.
4 Stars
August 31, 2021
اصول واقعی و ایده آل ها، در بعضی موقعیت ها با زندگی تضاد پیدا میکنن. بعضی از انسانها، بخصوص انسانهای ضعیف ، که شامل بخش بزرگی از جامعهن، برای ادامه زندگی به دروغ احتیاج دارن. گاهی وقتها زندگی دروغین، حقیقت زندگی عه. و این بخاطر ضعفهای انسانه . ما به دروغ احتیاج داریم تا زندگی مون رو حفظ کنیم.
February 22, 2013
If he loves The Wild Duck and he wishes he had written it, he wants to be Ibsen for just that moment, and dedicate his play to someone who's been kind to him, is that lying? It isn't as bad as people doing work they have no respect for at all. Everybody has that feeling when they look at a work of art and it's right, that sudden familiarity, a sort of... recognition, as though they were creating it themselves, as though it were being created through them while they look at it or listen to it and, it shouldn't be sinful to want to have created beauty?
William Gaddis 'The Recognitions'
I didn't know that in Norway the meaning is "lies" and not "ideals".
There was no reason for me to know that but it seems important.
People might walk around on top of colder ground (or warmer underneath their many feet) with a different person to other person language dictionary.
Gregers has a doorstop dictionary book. It has fine print that all mean truth, justice and the ... way. Your foot will have to be chopped off if he drops his word bombs on your life. Or not, if your person to person dictionary has other words in it, more powerful words.
Gregers. If I should choose, I should like best to be a clever dog.
Gina. A dog!
Hedvig. (Involuntarily) Oh, no!
Gregers. Yes, an amazingly clever dog; one that goes to the bottom after wild ducks when they dive and bite themselves fast in tangle and sea-weed, down among the ooze.
A long time ago Gregers started carrying his big book with him. He didn't open it. He slept with it, torched it in his heart and warmed himself. His father, Werle, disobeyed the law of the word. He slept with another under the house of his ailing wife. He chased the housekeeper around the table until she gave in. Gregers wrote in his book so he would not forget that his father massively dicked over Lieutenant Ekdal. He takes his book with him to the works owned by his father and sells his silence to explode another day. Mount I know better than you will erupt and it is a bitch to wipe "ideals" off all the mirrors in its kiss off lipstick.
Son Ekdal, the man of the house Hialmar, is his ideal. Man of his father's house, watching through a curtain for signs. Father and son live by big word rituals. Killing rabbits, felling trees, bring me a beer. His sleeping dog that lies, his experiment, is the younger Ekdal. Hialmar speaks a lot about his contentment, this so-called great man as Gregers sees it. He is a photographer who talks big words about some invention. His wife, the housekeeper escaped from the prying mercy of a dirty old man, does all of the work. Her husband loses his leash if she uses the wrong word. This must be when he is reminded of her past as a housekeeper cleaning up rabies foam from stupid Werle senior. He talks about his warm home, child bounding and big love, Ekdal junior. The love of his life, his poor daughter Hedvig, doomed to loss of sight. No need to tell her. Stay with daddy, be loved. She's big for her age of fourteen and she studies pictures in books and imagines herself at the depths of the sea. The girl was onto something, drowning in the words with no meaning to her. I hated them for her. They had big books with no pictures for anyone else and big words like something Bobby Brown would dance around. Punch you in the face. If I were sitting at their table I would have seen more lies than anyone Gina may or may not have fucked before she got together with her husband.
Gregers. Not exactly to that. I don't say that your wing has been broken; but you have strayed into a poisonous marsh, Hialmar; an insidious disease has taken hold of you, and you have sunk down to die in the dark.
Greger's leaves his book in dresser drawers in hotels for prostitutes and married men to find. He opens to page forty-two and it says that their marriage can begin again as a real marriage now that Hialmar knows the truth.
Who died and made Gregers the word? Hialmar slinks off into a hissy fit of my daughter isn't my daughter, I can't look at you, oh I can't possibly think about my precious invention now that the world isn't to my grandstanding speeches in the kitchen over a beer.
Pssst, Hedvig. You should make a sacrifice. Pictures say you are a coward, you can't do it. It looks ghostly at the depths of the sea. Pssst the sea snake hisses. His words sound afraid at night like her prayers for her father and the wild duck. When it is scary you ask for God to make it all right. Please make it all right, please love me again, be my father again. You should make a sacrifice and he will return to you. It is a poisonous marsh in the day time and Greger's dog teeth bite her neck so she'll stay there. You will make a sacrifice. Hedvig shoots herself. At the bottom of the depths of the sea it wouldn't have looked right to her to kill the duck. Or maybe it was an accident. It couldn't have looked right when all the lights are blotted out by the big words of the ideal. Hialmar cries for her to wake up long enough for him to say he loved her again. Gina says they couldn't have kept her forever. Who the hell died and made them her parents?
Relling. Oh, life would be quite tolerable, after all, if only we could be rid of the confounded duns that keep on pestering us, in our poverty, with the claim of the ideal.
I almost wanted to be the dog and save the wild duck. But Hialmar was not the duck. I would want to save Hedvig. But I don't know if she meant to kill herself or the duck. I could tell myself stories about her, refract my vision to believe she would not have done either, would have woken up to the daytime outside of prayers. Be a big grown girl. But what was about Hialmar that Greger wanted to write as his idol of perfect truth? Why was he the duck and Greger the dog? Why did he lie about this silly man to live another day? I wonder about the point he felt he had to make it become real, to open his big fat mouth. I didn't feel sorry for the loss of their lie, rather that a better one wasn't told to Hedvig. Let her read and paint pictures while she still could, if she really would go blind (if they took her to a doctor my belief in this fictional world would be quite suspended). I would want that one. I am not any better than Greger. I casted as the dog and the wild duck.
May 23, 2022
4.5
صریح، دقیق و به اندازه بود. داستان راجع به مردی هست که از روی نیت پاک و خلوص نیت، یا از روی ایده آل گرایی، یا حتی شایدم از روی عذاب وجدان، دروغی رو برای دوست صمیمیش بر ملا میکنه که تمام شالوده زندگی این آدم رو از هم میپاشه و این سوال جدی رو برای مخاطب پیش میاره که "آیا اون زندگی سابق، حتی اگر تماما بر پایه دروغ شکل گرفته بود، بهتر از این مواجهه با حقیقت نبود؟" آیا رسیدن به حقیقت واقعا ارزشش رو داره؟
تنها موردی که کمی دوست نداشتم موضع نسبتا صریح نویسنده نسبت به مساله بود، اگرچه باهاش هم عقیده بودم. ولی بشخصه ترجیح میدادم پایان داستان کمی "اصغر فرهادی طور" تر(!) باشه و کمی مخاطب رو بیشتر در حالت تعلیق ببره. چون دقیقا همین لحظات هست که آدم ناب ترین افکار رو تجربه میکنه
ا"از یه آدم دروغ زندگیش رو بگیر، اونوقت خوشبختی یک دفعه تو وجودش میشکنه"ا
صریح، دقیق و به اندازه بود. داستان راجع به مردی هست که از روی نیت پاک و خلوص نیت، یا از روی ایده آل گرایی، یا حتی شایدم از روی عذاب وجدان، دروغی رو برای دوست صمیمیش بر ملا میکنه که تمام شالوده زندگی این آدم رو از هم میپاشه و این سوال جدی رو برای مخاطب پیش میاره که "آیا اون زندگی سابق، حتی اگر تماما بر پایه دروغ شکل گرفته بود، بهتر از این مواجهه با حقیقت نبود؟" آیا رسیدن به حقیقت واقعا ارزشش رو داره؟
تنها موردی که کمی دوست نداشتم موضع نسبتا صریح نویسنده نسبت به مساله بود، اگرچه باهاش هم عقیده بودم. ولی بشخصه ترجیح میدادم پایان داستان کمی "اصغر فرهادی طور" تر(!) باشه و کمی مخاطب رو بیشتر در حالت تعلیق ببره. چون دقیقا همین لحظات هست که آدم ناب ترین افکار رو تجربه میکنه
September 15, 2023
دوستانِ گرانقدر، پیش از آنکه این نمایشنامه را بخوانید، این نکته را باید گوشزد کنم که در پایان، به هیچ عنوان خودتان را راضی نکنید که شاید بهتر است برخی اوقات حقیقت را پنهان کرد و یا همچون برخی از دینداران از دروغِ مصلحتی و پنهان کاریِ مصلحتی و تقیه و این مزخرفات، استفاده کرد.. حقیقت و راستی، همیشه بهترین است، فقط مشکل اینجاست که برخی خودشان از درون مشکل دارند و روش روبرو شدن با راستی و حقیقت را ندانسته و ممکن است با رو شدن حقیقت، به خود و دیگران، آسیب وارد کنند.. در اطرافمان بسیاری هستند که تا خودشان نخواهند نمیتوانیم آنها را با واقعیت آشنا کنیم، گویی خودشان را به خواب زده اند و در توهمات و موهومات غرق شده اند.. پس مشکل از راستی و درستی نیست، مشکل از شخصیست که تواناییِ روبرو شدن با حقیقت و راستی را ندارد و البته برخی مواقع هم مشکل ممکن است از نوعِ بیانِ حقیقت باشد و ممکن است روشِ بیانِ حقیقت روشی درست نبوده باشد و برای بیانِ حقیقت، شرایط سنجیده نشده باشد
در زیر چکیده ای از این نمایشنامه را بدونِ لو دادنِ پایانِ آن، برایتان مینویسم
-----------------------------------
یکی از شخصیتهایِ این نمایشنامه، پیرمردی سقوط کرده و از دست رفته به نامِ «اِکدال» است.. اکدال نظامی بازنشسته و پیری است که سالها قبل با تاجر و کارخانه داری به نامِ «وِرل» در کارِ فروشِ چوب شریک میشود... ولی این مردِ ساده لوح، اسیرِ دسیسهٔ وِرل شده و بعدها خبر میرسد که زمینی را که آنها از چوبهای آن استفاده کرده و آن را بریده و فروخته اند، زمین های دولتی بوده است.. بنابراین وِرل میگوید که از چیزی خبر نداشته و همه کارها زیر نظر اِکدال بوده و اِکدال از جریان دولتی بودن زمینها آگاه بوده است.. خلاصه اِکدال به زندان افتاده و هرچه دار و ندارش بوده را از دست میدهد و وِرلِ ثروتمند نیز تبرئه میشود
با گذشتِ زمان و پس از آزادی اِکدال از زندان، وِرل او را با حقوقی اندک به عنوانِ نسخه بردار در شرکتش استخدام میکند و خانه زیرشیروانیِ کوچکی را برای پسر اِکدال یعنی «یالمار» مهیا کرده و به او کمک میکند تا آتلیهٔ عکاسی بزند و با زنی به نام «جینا هنسن» که پیش از این سرخدمتکارِ خانهٔ وِرل بوده و وِرل با او رابطهٔ پنهانی و سکس داشته، ازدواج کند... حال با گذشت پانزده سال، آقای وِرل در حالِ از دست دادن بینایی و کور شدنِ کامل است و قرار است در سن پیری، با کارمندش «برتا سوربی»، ازدواج کند
یالمارِ بیچاره، تنها کاری که بلد است، رتوش کردنِ عکس است، ولی غرقِ در توهمات است و خودش را یک مخترع میداند که قرار است دستگاهی اختراع کند که هنر و دانش را در یکدیگر ترکیب میکند! ولی هنوز نمیدانیم آن اختراع چیست! یالمار یک دخترِ چهارده ساله به نامِ «هدویگ» دارد و با زن و بچه و پدرِ پیرش اِکدال، در همان خانهٔ کوچک زندگی کرده و در همانجا نیز کار میکند.. دکترها به یالمار خبر داده اند که به زودی دخترشان هدویگ کور میشود و کاری نمیتوانند برای درمانش انجام دهند.. دقیقاً همان مشکلی که برایِ آقایِ وِرلِ ثروتمند پیش آمده است
یالمار با پسرِ ورل که «گرگرز» نام دارد، رفیق است و گرگرز پس از پانزده سال به شهر بازگشته و یالمار کارها و کمکهایی را که پدرِ گرگرز برایش کرده را برای او تعریف میکند... گرگرز میداند که پدرش چگونه با مکر و فریب، اِکدال را به خاکِ سیاه نشانده و حتی زنی را که با آن رابطهٔ مخفیانه داشته، به ازدواجِ یالمار درآورده است!! بنابراین به منزلِ یالمار رفته و در آنجا اقامت میکند، تا چشم و گوشِ یالمار را باز کرده و او را از رازهایی که از آن خبر ندارد، آگاه کند.. گرگرز از همان بدوِ ورود به نمایشنامه، به ما نشان میدهد که آماده است تا با مخفی کاری، دروغ، عادتها و توهمات مبارزه کند.. او یک شبه قصد دارد ناجیِ دوستِ قدیمی اش باشد و پنجرهٔ حقایق را به روی یالمار باز کند، او نمیخواهد یالمار در مرداب و باتلاقِ دروغ که پانزده سال در آن بوده، غرق شود. ولی آیا برخی از اشخاص توانِ روبرو شدن با حقایق را دارند! آیا ایبسن در این نمایشنامه قصد دارد ثابت کند که ایده آل گرایی و یا فروپاشیِ دروغها و پنهان کاری ها، همیشه قرار نیست نتیجه بخش باشد!؟ آیا گرگرز که مخالفِ جدیِ دروغگویی، فریب و پنهانکاریست، در مسیری که برای یالمار در نظر گرفته، محکوم به شکست است؟ ... گویا بعضی از این مردم در جوامعِ مختلف، در طولِ تاریخ خودشان ترجیح میدهند در دروغ زندگی کنند و خودشان را فریب دهند و با تومهاتشان سر کنند، پس چطور میشود کسی را که خودش را به خواب زده، بیدار کرد!!!؟ تلاشیست بیهوده و ابلهانه... عزیزانم، بهتر است خودتان این نمایشنامه را خوانده و از سرانجامِ آن آگاه شوید
-----------------------------------
جملات انتخاب شده از این کتاب
+++++++++++++++++++
ورل: بعضی از آدمها به محضِ اینکه دوتا مشت توی سرشان میخورد، ته لجن زار شیرجه میروند و دیگر هم بالا نمی آیند
یالمار: مواقعی هست که آدم نمیتواند، آرمانها را نادیده بگیرد..... انسانیتِ درونم، حقِ خودش را میخواهد
رلینگ: توهم، اصلِ برانگیزانندهٔ زندگیست
رلینگ: حضورِ مرگ... خیلی ها را بزرگوار و با گذشت میکند! مسئله این است که این بزرگواری تا کِی دوام می آورد؟
رلینگ: زندگی زیاد هم بد نیست.. به شرطی که بتوانیم خودمان را از شرِ یک مُشت آدم روانی، یک مُشت متعصبِ کله پوک، که مدام درِ خانهٔ مردم بدبخت را میزنند و یک مُشت مهملات به نامِ ایده آل تحویل میدهند، خلاص کنیم
-----------------------------------
امیدوارم این ریویو در جهتِ آشنایی با این کتاب، کافی و مفید بوده باشه
«پیروز باشید و ایرانی»
در زیر چکیده ای از این نمایشنامه را بدونِ لو دادنِ پایانِ آن، برایتان مینویسم
-----------------------------------
یکی از شخصیتهایِ این نمایشنامه، پیرمردی سقوط کرده و از دست رفته به نامِ «اِکدال» است.. اکدال نظامی بازنشسته و پیری است که سالها قبل با تاجر و کارخانه داری به نامِ «وِرل» در کارِ فروشِ چوب شریک میشود... ولی این مردِ ساده لوح، اسیرِ دسیسهٔ وِرل شده و بعدها خبر میرسد که زمینی را که آنها از چوبهای آن استفاده کرده و آن را بریده و فروخته اند، زمین های دولتی بوده است.. بنابراین وِرل میگوید که از چیزی خبر نداشته و همه کارها زیر نظر اِکدال بوده و اِکدال از جریان دولتی بودن زمینها آگاه بوده است.. خلاصه اِکدال به زندان افتاده و هرچه دار و ندارش بوده را از دست میدهد و وِرلِ ثروتمند نیز تبرئه میشود
با گذشتِ زمان و پس از آزادی اِکدال از زندان، وِرل او را با حقوقی اندک به عنوانِ نسخه بردار در شرکتش استخدام میکند و خانه زیرشیروانیِ کوچکی را برای پسر اِکدال یعنی «یالمار» مهیا کرده و به او کمک میکند تا آتلیهٔ عکاسی بزند و با زنی به نام «جینا هنسن» که پیش از این سرخدمتکارِ خانهٔ وِرل بوده و وِرل با او رابطهٔ پنهانی و سکس داشته، ازدواج کند... حال با گذشت پانزده سال، آقای وِرل در حالِ از دست دادن بینایی و کور شدنِ کامل است و قرار است در سن پیری، با کارمندش «برتا سوربی»، ازدواج کند
یالمارِ بیچاره، تنها کاری که بلد است، رتوش کردنِ عکس است، ولی غرقِ در توهمات است و خودش را یک مخترع میداند که قرار است دستگاهی اختراع کند که هنر و دانش را در یکدیگر ترکیب میکند! ولی هنوز نمیدانیم آن اختراع چیست! یالمار یک دخترِ چهارده ساله به نامِ «هدویگ» دارد و با زن و بچه و پدرِ پیرش اِکدال، در همان خانهٔ کوچک زندگی کرده و در همانجا نیز کار میکند.. دکترها به یالمار خبر داده اند که به زودی دخترشان هدویگ کور میشود و کاری نمیتوانند برای درمانش انجام دهند.. دقیقاً همان مشکلی که برایِ آقایِ وِرلِ ثروتمند پیش آمده است
یالمار با پسرِ ورل که «گرگرز» نام دارد، رفیق است و گرگرز پس از پانزده سال به شهر بازگشته و یالمار کارها و کمکهایی را که پدرِ گرگرز برایش کرده را برای او تعریف میکند... گرگرز میداند که پدرش چگونه با مکر و فریب، اِکدال را به خاکِ سیاه نشانده و حتی زنی را که با آن رابطهٔ مخفیانه داشته، به ازدواجِ یالمار درآورده است!! بنابراین به منزلِ یالمار رفته و در آنجا اقامت میکند، تا چشم و گوشِ یالمار را باز کرده و او را از رازهایی که از آن خبر ندارد، آگاه کند.. گرگرز از همان بدوِ ورود به نمایشنامه، به ما نشان میدهد که آماده است تا با مخفی کاری، دروغ، عادتها و توهمات مبارزه کند.. او یک شبه قصد دارد ناجیِ دوستِ قدیمی اش باشد و پنجرهٔ حقایق را به روی یالمار باز کند، او نمیخواهد یالمار در مرداب و باتلاقِ دروغ که پانزده سال در آن بوده، غرق شود. ولی آیا برخی از اشخاص توانِ روبرو شدن با حقایق را دارند! آیا ایبسن در این نمایشنامه قصد دارد ثابت کند که ایده آل گرایی و یا فروپاشیِ دروغها و پنهان کاری ها، همیشه قرار نیست نتیجه بخش باشد!؟ آیا گرگرز که مخالفِ جدیِ دروغگویی، فریب و پنهانکاریست، در مسیری که برای یالمار در نظر گرفته، محکوم به شکست است؟ ... گویا بعضی از این مردم در جوامعِ مختلف، در طولِ تاریخ خودشان ترجیح میدهند در دروغ زندگی کنند و خودشان را فریب دهند و با تومهاتشان سر کنند، پس چطور میشود کسی را که خودش را به خواب زده، بیدار کرد!!!؟ تلاشیست بیهوده و ابلهانه... عزیزانم، بهتر است خودتان این نمایشنامه را خوانده و از سرانجامِ آن آگاه شوید
-----------------------------------
جملات انتخاب شده از این کتاب
+++++++++++++++++++
ورل: بعضی از آدمها به محضِ اینکه دوتا مشت توی سرشان میخورد، ته لجن زار شیرجه میروند و دیگر هم بالا نمی آیند
یالمار: مواقعی هست که آدم نمیتواند، آرمانها را نادیده بگیرد..... انسانیتِ درونم، حقِ خودش را میخواهد
رلینگ: توهم، اصلِ برانگیزانندهٔ زندگیست
رلینگ: حضورِ مرگ... خیلی ها را بزرگوار و با گذشت میکند! مسئله این است که این بزرگواری تا کِی دوام می آورد؟
رلینگ: زندگی زیاد هم بد نیست.. به شرطی که بتوانیم خودمان را از شرِ یک مُشت آدم روانی، یک مُشت متعصبِ کله پوک، که مدام درِ خانهٔ مردم بدبخت را میزنند و یک مُشت مهملات به نامِ ایده آل تحویل میدهند، خلاص کنیم
-----------------------------------
امیدوارم این ریویو در جهتِ آشنایی با این کتاب، کافی و مفید بوده باشه
«پیروز باشید و ایرانی»
April 10, 2021
متأسفانه با اینکه برنامه داشتم کلی کتاب توی عید بخونم متأسفانه این اولین کتابی بود که فرصت کردم تمومش کنم.
اول که نمایشنامه رو شروع کرده بودم اصلاً باهاش ارتباط برقرار نکردم و هی با خودم میگفتم که ضعیفترین کار ایبسنه اما هر چی جلوتر رفتم داستان برام بازتر و قشنگتر شد و عجیبتر از همه این که با اینکه همهی شخصیتها رو درک میکنید، اما از دست همهشون شکایت دارید.
اول که نمایشنامه رو شروع کرده بودم اصلاً باهاش ارتباط برقرار نکردم و هی با خودم میگفتم که ضعیفترین کار ایبسنه اما هر چی جلوتر رفتم داستان برام بازتر و قشنگتر شد و عجیبتر از همه این که با اینکه همهی شخصیتها رو درک میکنید، اما از دست همهشون شکایت دارید.
July 4, 2019
مرغابی وحشی ایبسن تاختن ایبسن به آرمانها و بافت دروغینیست که در میان جوامع تکرار میشود،و تنها نقش عوض میشود نویسنده،عکاس،مجسمهساز و تمام پرسوناژهای اکثرا هنرمندی که ایبسن از آنها بهره میبرد،مرغابی وحشی شاهکار ایبسن تلقی شده،اما چهارگانهی آخر ایبسن و به خصوص آیلف نثر خلاصهتر و ورزیدهتری دارند.
April 28, 2018
به نام او
این چهارمین نمایشنامهای بود که از ایبسن بزرگ خواندم
۱. (جنزدگان (اشباح
۲. عروسکخانه
۳. روسمرسهولم
و اردک وحشی
در این بین عروسکخانه را بینهایت دوست دارم ولی باید بگویم که اردک وحشی با ترجمه بینظیر منوچهر انور هم یکی از بهترین نمایشنامههاییست که تا با امروز خواندم. سوای نمایشنامه جذاب ایبسن مقدمه کتاب هم بسیار خواندنیست استاد انور به مانند عروسکخانه مقدمه بسیار جامع و کاربردی در مورد ایبسن و اثر نوشتهاند که البته به نظر میرسد که باید موخره باشد چرا که خواندن آن پیش از خواندن نمایشنامه موضوعیتی ندارد
این چهارمین نمایشنامهای بود که از ایبسن بزرگ خواندم
۱. (جنزدگان (اشباح
۲. عروسکخانه
۳. روسمرسهولم
و اردک وحشی
در این بین عروسکخانه را بینهایت دوست دارم ولی باید بگویم که اردک وحشی با ترجمه بینظیر منوچهر انور هم یکی از بهترین نمایشنامههاییست که تا با امروز خواندم. سوای نمایشنامه جذاب ایبسن مقدمه کتاب هم بسیار خواندنیست استاد انور به مانند عروسکخانه مقدمه بسیار جامع و کاربردی در مورد ایبسن و اثر نوشتهاند که البته به نظر میرسد که باید موخره باشد چرا که خواندن آن پیش از خواندن نمایشنامه موضوعیتی ندارد
May 13, 2025
چهار.
مرغابی وحشی به اندازهٔ دشمن مردم مورد پسند من نبود؛ البته که از خوندش لذت بردم. به احتمال زیاد به دلیل سواد من تو فهم نماد و فرم های پیچیده تر ایبسن تو نوشتنه که البته، خوندن نقد مترجم میتونه خیلی راهگشا باشه تو فهمیدنشون. البته که کاش مترجم در نظر میگرفت که جای اون نقد توی موخره اس، نه مقدمه.
مرغابی وحشی به نظرم آنتی تزی کمیک شده و در عین حال تلخ، از نمایشنامه دشمن مردمه. اون ایدهآلگراییِ آریستوکراتگونهٔ محبوبِ من در دکتر استوکمان توی نمایشنامه دشمن مردم، شد افکار و رفتار مریضگونه، افراطگرایانه و خرافه پندارانهٔ «گِرگیش». همون دیدگاه سیاه نسبت به انسانِ احمقِ حماقتدوست(!) اینبار نه از دیدگاه صرفا یک ایدهآلگرای ضد ابتذال، بلکه از دیدگاهی بیان شد که حاصل صدای دست جمعی شخصیتهای روایت بود؛ شخصیتهایی که هر یک، جالب توجه و قابل تأمل بودند. این بار شخصیت آرمان طلب گرگیش، نقطه مقابلی داشت به نام دکتر رلینگ، که مردی از دنیای علم بود. رلینگ باور بر درست بودن این داشت که عامه باید با دروغ و ابتذال راحت زندگی کنه و این درستشه. هرچند درست و حقیقتی تلخ باشه اما من، همون ایده آل گرایی و جنگ مستقیم با ابتذال فکری و بشریِ «دکتر استوکمان» رو دوست دارم؛ هرچقدرم محکوم به شکست باشه یا محال یا اشتباه یا هرچی. عامه، چیزی جز ابتذال نیست؛ به هر نحوی و در هر جنبه ای از زندگی.
مرغابی وحشی به اندازهٔ دشمن مردم مورد پسند من نبود؛ البته که از خوندش لذت بردم. به احتمال زیاد به دلیل سواد من تو فهم نماد و فرم های پیچیده تر ایبسن تو نوشتنه که البته، خوندن نقد مترجم میتونه خیلی راهگشا باشه تو فهمیدنشون. البته که کاش مترجم در نظر میگرفت که جای اون نقد توی موخره اس، نه مقدمه.
مرغابی وحشی به نظرم آنتی تزی کمیک شده و در عین حال تلخ، از نمایشنامه دشمن مردمه. اون ایدهآلگراییِ آریستوکراتگونهٔ محبوبِ من در دکتر استوکمان توی نمایشنامه دشمن مردم، شد افکار و رفتار مریضگونه، افراطگرایانه و خرافه پندارانهٔ «گِرگیش». همون دیدگاه سیاه نسبت به انسانِ احمقِ حماقتدوست(!) اینبار نه از دیدگاه صرفا یک ایدهآلگرای ضد ابتذال، بلکه از دیدگاهی بیان شد که حاصل صدای دست جمعی شخصیتهای روایت بود؛ شخصیتهایی که هر یک، جالب توجه و قابل تأمل بودند. این بار شخصیت آرمان طلب گرگیش، نقطه مقابلی داشت به نام دکتر رلینگ، که مردی از دنیای علم بود. رلینگ باور بر درست بودن این داشت که عامه باید با دروغ و ابتذال راحت زندگی کنه و این درستشه. هرچند درست و حقیقتی تلخ باشه اما من، همون ایده آل گرایی و جنگ مستقیم با ابتذال فکری و بشریِ «دکتر استوکمان» رو دوست دارم؛ هرچقدرم محکوم به شکست باشه یا محال یا اشتباه یا هرچی. عامه، چیزی جز ابتذال نیست؛ به هر نحوی و در هر جنبه ای از زندگی.
April 26, 2025
Unterhaltsamer, lauwarmer Entenbraten im Vergleich zu Conrads Umgang mit Lebenslügen und dem unerreichbaren Ideal in „Lord Jim“.
Das heilige Sollen und Müssen wird in seinem eigenen Gefängnis gespiegelt.
Ist mir in der Symbolik viel zu offensichtlich und vorhersehbar gesetzt. Die Tragödie wird verwaltet, statt entfaltet.
Ein Buch das mir wieder mal beweist wie schrecklich langweilig Menschen sind.
Zusatz:
Das war mein erstes Drama in Akten. Ein Bühnenstück? Mag auch mal wieder sein, dass ich einfach keine Ahnung von so etwas habe und meine gebildeten Mitmenschen mich vielleicht wegen des Conrad Vergleichs, der ja ein klassischer Roman ist, schelten mögen und meine Kritik völlig verfehlt ist, da dies alles Programm eines solchen Stücks sein mag.
Das heilige Sollen und Müssen wird in seinem eigenen Gefängnis gespiegelt.
Ist mir in der Symbolik viel zu offensichtlich und vorhersehbar gesetzt. Die Tragödie wird verwaltet, statt entfaltet.
Ein Buch das mir wieder mal beweist wie schrecklich langweilig Menschen sind.
Zusatz:
Das war mein erstes Drama in Akten. Ein Bühnenstück? Mag auch mal wieder sein, dass ich einfach keine Ahnung von so etwas habe und meine gebildeten Mitmenschen mich vielleicht wegen des Conrad Vergleichs, der ja ein klassischer Roman ist, schelten mögen und meine Kritik völlig verfehlt ist, da dies alles Programm eines solchen Stücks sein mag.
October 27, 2024
به هر روی، باید هزینهی مواجهه با حقیقت رو پرداخت و به پذیرش رسید.
March 7, 2024
Me trajo aquí T. Bernhard y las referencias a esta obra en la magnífica Tala. El primer acto es bueno: sigue el esquema clásico de presentación de los personajes y esboza la trama. Diálogos medidos, historia apenas sugerida para que la imaginación del lector-espectador la complete y cierta contención…. arranca de 10. Una compleja historia de familia, mentiras familiares, secretos, negocios y disputas entre dos familias. Una caída.
La trama pasa de ser algo clásico en su inicio, para comenzar con el simbolismo y la complejidad de los protagonistas: el ansia de libertad, los límites a ella, existencialismo e incapacidad de desarrollar trabajo alguno por el protagonista: proyectos, expectativas, inventos, etc, pero nada concreto, continuas contradicciones entre la intención y los hechos; conoce Ibsen tremendamente bien la naturaleza de las personas, en especial la de los hombres:
“GREGORIO.- ¿De manera que también tú te has convertido en cazador, Hjalmar?
HJALMAR.- ¡Oh! tiro un poco a los conejos de vez en cuando. Lo hago sobre todo por mi padre, ¿comprendes?
GINA.- Los hombres son especiales; siempre necesitan algo para entretenerse.
HJALMAR.- (Irritado.) ¡Sí, sí, necesitamos algo para entretenernos!
GINA.- Eso mismo es lo que digo.
HJALMAR.- Pues no hay más que hablar.”
¿Qué significado tiene aquí la presencia del pato salvaje que aparece junto con esa fauna confinada para crear la ilusión de una caza? Para mí solo uno, la ficción de lo que pudo haber sido y no fue, la expectativa fallida, el aferrarse a algo que ya no existe ni existirá. Es como en nuestra obrita, un pato salvaje con el ala quebrada por el plomo del cazador. Para mí el pato salvaje es algo así como vida hipotética de aventura y prosperidad; todo ello limitado y acotado de forma lamentable. Ese pato salvaje nada tiene que ver con el trabajo sacrificado, la vida sencilla de familia, la falta de recursos, la carencia de medios ni el trabajo mediocre.
La gran pregunta que pesa sobre esta obra de teatro es la esencia, lo que denomina “las exigencias del ideal”.
“GREGORIO.- ¡Pobre viejo! Ese sí ha tenido que cortarle los vuelos al ideal de su juventud.
RELLING.- Oiga usted, señor Werle, hijo: no emplee esa palabra extranjera de ideal. En buen noruego existe otra más apropiada: mentira.
GREGORIO.- ¿Cree usted que tiene algo que ver una cosa con otra?
RELLING.- Entre las dos palabras no hay mayor diferencia que entre tifus y fiebre tifoidea.”
GREGORIO.- ¡Doctor Relling, no pararé hasta haber salvado de sus garras a Hjalmar!
RELLING.- ¡Peor para él! Si quita usted la mentira vital a un hombre vulgar, le quita al mismo tiempo la felicidad”
Ese ideal viene a ser algo así como la verdad por encima de todo. La verdad se debe imponer a todo a cualquier precio ¿sí o no? La alternativa parece proponer que no hay porque conocer todos los detalles de las personas, en las parejas o en las familias para ser plenamente feliz. En otras palabras, el exceso de sinceridad entre personas que se quieren y se tienen afecto, en contra de lo que a priori pudiera creerse, pudiera ser altamente nocivo y perjudicial, ese ideal puede arrasar con todo. Ya el amigo Ibsen hace más de 100 años, parece advertirnos de esta circunstancia.
“GREGORIO.- ¡Hola! ¡Conque Hjalmar Ekdal está a su vez enfermo!
RELLING.- Bien mirado, está enfermo todo el mundo, por desgracia.
GREGORIO.- ¿Y qué tratamiento aplica usted a Hjalmar?
RELLING.- Mi tratamiento ordinario. Procuro mantener en él la mentira vital.
GREGORIO.- ¿La mentira vital? Debo de haber oído mal.
RELLING.- No; he dicho la mentira vital. Porque la mentira vital es algo así como un principio estimulante, ¿sabe?
GREGORIO.- Si tiene usted razón y soy yo el equivocado, la vida no vale la pena de vivirse.
RELLING.- ¡Oh! la vida podría ser bastante agradable si nos dejaran en paz esos malditos acreedores que llaman de puerta en puerta reclamando el cumplimiento de las exigencias del ideal a pobres hombres como nosotros.”
Hacia el final sale una pistola. Inevitable no acordarse de la teoría de la pistola de Chejov ¿será disparada? Un poco previsible el final para mi desgracia, lo ves venir 10 o 15 páginas antes de finalizar.
La trama pasa de ser algo clásico en su inicio, para comenzar con el simbolismo y la complejidad de los protagonistas: el ansia de libertad, los límites a ella, existencialismo e incapacidad de desarrollar trabajo alguno por el protagonista: proyectos, expectativas, inventos, etc, pero nada concreto, continuas contradicciones entre la intención y los hechos; conoce Ibsen tremendamente bien la naturaleza de las personas, en especial la de los hombres:
“GREGORIO.- ¿De manera que también tú te has convertido en cazador, Hjalmar?
HJALMAR.- ¡Oh! tiro un poco a los conejos de vez en cuando. Lo hago sobre todo por mi padre, ¿comprendes?
GINA.- Los hombres son especiales; siempre necesitan algo para entretenerse.
HJALMAR.- (Irritado.) ¡Sí, sí, necesitamos algo para entretenernos!
GINA.- Eso mismo es lo que digo.
HJALMAR.- Pues no hay más que hablar.”
¿Qué significado tiene aquí la presencia del pato salvaje que aparece junto con esa fauna confinada para crear la ilusión de una caza? Para mí solo uno, la ficción de lo que pudo haber sido y no fue, la expectativa fallida, el aferrarse a algo que ya no existe ni existirá. Es como en nuestra obrita, un pato salvaje con el ala quebrada por el plomo del cazador. Para mí el pato salvaje es algo así como vida hipotética de aventura y prosperidad; todo ello limitado y acotado de forma lamentable. Ese pato salvaje nada tiene que ver con el trabajo sacrificado, la vida sencilla de familia, la falta de recursos, la carencia de medios ni el trabajo mediocre.
La gran pregunta que pesa sobre esta obra de teatro es la esencia, lo que denomina “las exigencias del ideal”.
“GREGORIO.- ¡Pobre viejo! Ese sí ha tenido que cortarle los vuelos al ideal de su juventud.
RELLING.- Oiga usted, señor Werle, hijo: no emplee esa palabra extranjera de ideal. En buen noruego existe otra más apropiada: mentira.
GREGORIO.- ¿Cree usted que tiene algo que ver una cosa con otra?
RELLING.- Entre las dos palabras no hay mayor diferencia que entre tifus y fiebre tifoidea.”
GREGORIO.- ¡Doctor Relling, no pararé hasta haber salvado de sus garras a Hjalmar!
RELLING.- ¡Peor para él! Si quita usted la mentira vital a un hombre vulgar, le quita al mismo tiempo la felicidad”
Ese ideal viene a ser algo así como la verdad por encima de todo. La verdad se debe imponer a todo a cualquier precio ¿sí o no? La alternativa parece proponer que no hay porque conocer todos los detalles de las personas, en las parejas o en las familias para ser plenamente feliz. En otras palabras, el exceso de sinceridad entre personas que se quieren y se tienen afecto, en contra de lo que a priori pudiera creerse, pudiera ser altamente nocivo y perjudicial, ese ideal puede arrasar con todo. Ya el amigo Ibsen hace más de 100 años, parece advertirnos de esta circunstancia.
“GREGORIO.- ¡Hola! ¡Conque Hjalmar Ekdal está a su vez enfermo!
RELLING.- Bien mirado, está enfermo todo el mundo, por desgracia.
GREGORIO.- ¿Y qué tratamiento aplica usted a Hjalmar?
RELLING.- Mi tratamiento ordinario. Procuro mantener en él la mentira vital.
GREGORIO.- ¿La mentira vital? Debo de haber oído mal.
RELLING.- No; he dicho la mentira vital. Porque la mentira vital es algo así como un principio estimulante, ¿sabe?
GREGORIO.- Si tiene usted razón y soy yo el equivocado, la vida no vale la pena de vivirse.
RELLING.- ¡Oh! la vida podría ser bastante agradable si nos dejaran en paz esos malditos acreedores que llaman de puerta en puerta reclamando el cumplimiento de las exigencias del ideal a pobres hombres como nosotros.”
Hacia el final sale una pistola. Inevitable no acordarse de la teoría de la pistola de Chejov ¿será disparada? Un poco previsible el final para mi desgracia, lo ves venir 10 o 15 páginas antes de finalizar.
August 13, 2023
Norveç edebiyatının en önemli metinlerinden biri olan bu Henrik İbsen oyununu, okumak istediğim Norveçli yazarların kitaplarında kendisine çok fazla referans olduğunu bildiğim için biraz görev bilinciyle okudum ve fakat umduğumun çok ötesinde iyi çıktı.
19. yüzyıl sonu metinlerini okurken zorlandığım, toplumsal dinamikleri tam bilmediğim için öykünün içine giremediğim çok oluyor, yine öyle olur diye düşünüyordum. Hele ki tiyatroya mesafeli biri olarak oyun okuma fikri zaten başlı başına bir sınavdı.
Ve fakat bunların hiçbiri olmadı, zira nefis bir metinmiş bu. Şöyle diyor arka kapak: "Yazarlık yaşamı boyunca gerçeğin yılmaz savunucusu olmuş, gerçekliği deşerek yaşamdaki yalanları ortaya çıkarmaya kendini adamış olan Ibsen, bu oyununda kendisiyle çelişkiye düşme pahasına, bazan 'yaşam yalanları'nın yaşamda ayakta kalmak için gerekeceğini vurgulayarak "gerçeklik aşkına" yapılacak bağnazlıkların, masum insanların kurban edilmesine yol çabileceğini gösterir. Yaban Ördeği, bu büyük yazarın, kendi özeleştirisini yaparak kendini yargıladığı ilginç bir çalışma."
Meselenin özeti bu sahiden ama ilk bakışta göründüğünden çok daha katmanlı bir metin karşımızdaki. Sonuçları ne olursa olsun gerçekliğin peşinden gitmek gerektiğini savunan ve hatta kendine, başka insanları da gerçeklerle yüzleştirmek gibi bir görev biçmiş olan, bir nevi mesihlik iddiası da bulunan Gregers, arkadaşı Hjalmar'ın da karısı ve kızıyla ilgili gerçeği öğrenmesi gerektiğini düşünerek onu bilmediği bir sırla yüzleştiriyor. Bu hikaye üzerinden; gerçeklik, yalan üzerine kurulu da olsa mutluluktan yeğ midir sorusunu soruyor yazar. Aksini savunan, insanların "hayat yalanları"na ihtiyacı olduğunu savunan Doktor Relling karakteri ise bir antagonist / bir nevi Mefisto gibi konumlanıyor.
Hikâyede büyük bir sürpriz yok, tahmin edilebilir biçimde bitiyor ama sorduğu büyük soru ve diyalogların güzelliğiyle ummadığım kadar etkiledi beni.
Evet, okuyacağım kitaplarda karşıma çıkacak Yaban Ördeği atıflarına hazırım artık. Buyrun gelin.
19. yüzyıl sonu metinlerini okurken zorlandığım, toplumsal dinamikleri tam bilmediğim için öykünün içine giremediğim çok oluyor, yine öyle olur diye düşünüyordum. Hele ki tiyatroya mesafeli biri olarak oyun okuma fikri zaten başlı başına bir sınavdı.
Ve fakat bunların hiçbiri olmadı, zira nefis bir metinmiş bu. Şöyle diyor arka kapak: "Yazarlık yaşamı boyunca gerçeğin yılmaz savunucusu olmuş, gerçekliği deşerek yaşamdaki yalanları ortaya çıkarmaya kendini adamış olan Ibsen, bu oyununda kendisiyle çelişkiye düşme pahasına, bazan 'yaşam yalanları'nın yaşamda ayakta kalmak için gerekeceğini vurgulayarak "gerçeklik aşkına" yapılacak bağnazlıkların, masum insanların kurban edilmesine yol çabileceğini gösterir. Yaban Ördeği, bu büyük yazarın, kendi özeleştirisini yaparak kendini yargıladığı ilginç bir çalışma."
Meselenin özeti bu sahiden ama ilk bakışta göründüğünden çok daha katmanlı bir metin karşımızdaki. Sonuçları ne olursa olsun gerçekliğin peşinden gitmek gerektiğini savunan ve hatta kendine, başka insanları da gerçeklerle yüzleştirmek gibi bir görev biçmiş olan, bir nevi mesihlik iddiası da bulunan Gregers, arkadaşı Hjalmar'ın da karısı ve kızıyla ilgili gerçeği öğrenmesi gerektiğini düşünerek onu bilmediği bir sırla yüzleştiriyor. Bu hikaye üzerinden; gerçeklik, yalan üzerine kurulu da olsa mutluluktan yeğ midir sorusunu soruyor yazar. Aksini savunan, insanların "hayat yalanları"na ihtiyacı olduğunu savunan Doktor Relling karakteri ise bir antagonist / bir nevi Mefisto gibi konumlanıyor.
Hikâyede büyük bir sürpriz yok, tahmin edilebilir biçimde bitiyor ama sorduğu büyük soru ve diyalogların güzelliğiyle ummadığım kadar etkiledi beni.
Evet, okuyacağım kitaplarda karşıma çıkacak Yaban Ördeği atıflarına hazırım artık. Buyrun gelin.
June 10, 2015
Much darker than the other play I read by him, The Doll's House. The main questions in this play are: how far should one go in pursuit of the truth and how much should somebody interfere with someone else's life in order to "save that person'. I thought the ending was the only way this play could have ended.
September 9, 2022
Συγκλονιστικό
December 3, 2020
همیشه باخودم گفتم شنیدن حقیقت تلخ رو به زندگی با دروغ شیرین ترجیح میدم. و عمیقا باور داشتم که حقیقت رو ترجیح میدم. اما چرا طی تمام صفحات این کتاب، نسبت به کسی که حقیقت رو اینطور به سادگی آشکار کرد احساس نفرت داشتم؟ چرا مدام سرش فریاد میزدم که این کارو نکن؟
انگار هنوز سختمه این حقیقت تلخ رو برای دیگران هم بخوام، هنوز قلبم سرم فریاد میزنه ولش کن، بذار با دروغش زندگی کنه. خوشبختی رو ازش نگیر.
خیلی از آدمها ظرفیت شنیدن حقیقت رو ندارن، تحمل سنگینیش رو ندارن. بخاطر همینه که گاهی باید با دروغ آرومشون کنی. گاهی باید یه دروغ بدی دستشون تا یه امید برای زندگیشون پیدا کنن. اسمشو میتونیم بگذاریم دروغ زندگی؛ همون دروغی که بهمون قوت قلب میده و کمکمون میکنه ادامه بدیم.
و شاید این تلخ ترین باشه، که یه عمر با یه دروغ احساس خوشبختی کنی ...
به وقت سیزدهم آذر نود و نه
انگار هنوز سختمه این حقیقت تلخ رو برای دیگران هم بخوام، هنوز قلبم سرم فریاد میزنه ولش کن، بذار با دروغش زندگی کنه. خوشبختی رو ازش نگیر.
خیلی از آدمها ظرفیت شنیدن حقیقت رو ندارن، تحمل سنگینیش رو ندارن. بخاطر همینه که گاهی باید با دروغ آرومشون کنی. گاهی باید یه دروغ بدی دستشون تا یه امید برای زندگیشون پیدا کنن. اسمشو میتونیم بگذاریم دروغ زندگی؛ همون دروغی که بهمون قوت قلب میده و کمکمون میکنه ادامه بدیم.
و شاید این تلخ ترین باشه، که یه عمر با یه دروغ احساس خوشبختی کنی ...
ولی میدونی، جرئت میخواست توی یه همچون وضعیتی آدم زندگی رو انتخاب کنه.
به وقت سیزدهم آذر نود و نه
August 14, 2022
واقعا لذت بردم از این اثر
از تاثیری که فکر میکنیم ایدهآلیسم و راستگویی و صداقت توی زندگی ما دارن ولی نتیجه ممکنه همیشه اونی که میخوایم نباشه!
از تاثیری که فکر میکنیم ایدهآلیسم و راستگویی و صداقت توی زندگی ما دارن ولی نتیجه ممکنه همیشه اونی که میخوایم نباشه!
March 24, 2019
"Mahcubiyet ve Haysiyet" eserine başlayınca anladım ki en iyisi önce 'Yaban Ördeği' eserini okumak,taşları yerli yerine oturtmak için, iyiki de öyle yapmışım. Burda Ibsen için doktor Relling ne durumda anlamak zor değil.Mefisto görevini üstlenmiş Relling ve kendini bir nevi Mesih rolunde gören Gregers (bunu kitabın sonuna doğru söylediği İsanın son yemeğine doğru yaptığı atıftan anlaşıldığı - tabii benim tarafımdan-Masada on üçüncü olmak la havariler ve İsa. Ayrıca benim ikilemim kendini İsa mı yoksa Yahuda mı olarak görüyordu tam anlayamadım.Bunlar bana has düşünceler kesinlikle,şimdi diğer kitaba yönelebilirim. Ayrıca şunuda ekleyebilirim yazarın hayatını okuduğumda anladığım yazar burda kendi hayatından bazı kesikleri Hjalmar da kendisi ile özleştirmiş gibi geldi.
Dürüst olmak , ahlak anlayışı ve önemi gibi kavramlarıda öne koymuş trajedik bır oyun,
Dürüst olmak , ahlak anlayışı ve önemi gibi kavramlarıda öne koymuş trajedik bır oyun,
March 9, 2024
من اهل نمایش نامه خوانی نبودم . همونطور که داستان های کوتاه رو دوست نداشتم
اما برای کلاس های نمایشی که با تایماز رضوانی دارم باید نمایشنامه بخونم
و برام جالب بود که چقدر خوشم اومد .
همونطور که آرمان سلطان زاده منو به ادبیات روسی علاقه مند کرد تایماز هم قطعا نقش موثری توو خوندن نمایشنامه داشت . و از هر دوشون متشکرم
موضوع این نمایشنامه برام جذاب بود .
آیا همیشه با حقیقت روبه رو شدن ارزش داره ؟
یا بهتره بعضی از چیزها برای همیشه پشت دروغ مخفی بشه؟
توو این داستان می بینیم که با بر ملاشدن یک دروغ چطور یک زندگی از هم می پاشه و نابود می شه.
شخصیت ها رو خیلی دوست داشتم .
کتاب رو صوتی گوش دادم ودیگه نمی خوام از آرمان تعریف کنم 😅
چون مثل همیشه عالی بود.
مهبد قناعت پیشه و مهدی صفری هم خیلی خوب بودن.
مریم پاک ذات هم خوب بود .
و صداها روی نقش ها نشسته بود .
شاید هر کس در این موقعیتی که توی این نمایشنامه بود ، قرار بگیره عکس العملش در ایتدا همین باشه.
اما میشه دوباره و دوباره فکر کرد. اگر موضوع عشق باشه
آخر داستان خیلی رو بود و می تونست بسیار بهتر باشه
گاهی بعضی چیزا باید به خلاقیت خود خواننده ی اثر واگذار بشه و گفته نشه .
ترجمه: خوب و روان بود
امتیازم:۴
پ.ن: صوتی گوش کنید حتما.
اما برای کلاس های نمایشی که با تایماز رضوانی دارم باید نمایشنامه بخونم
و برام جالب بود که چقدر خوشم اومد .
همونطور که آرمان سلطان زاده منو به ادبیات روسی علاقه مند کرد تایماز هم قطعا نقش موثری توو خوندن نمایشنامه داشت . و از هر دوشون متشکرم
موضوع این نمایشنامه برام جذاب بود .
آیا همیشه با حقیقت روبه رو شدن ارزش داره ؟
یا بهتره بعضی از چیزها برای همیشه پشت دروغ مخفی بشه؟
توو این داستان می بینیم که با بر ملاشدن یک دروغ چطور یک زندگی از هم می پاشه و نابود می شه.
شخصیت ها رو خیلی دوست داشتم .
کتاب رو صوتی گوش دادم ودیگه نمی خوام از آرمان تعریف کنم 😅
چون مثل همیشه عالی بود.
مهبد قناعت پیشه و مهدی صفری هم خیلی خوب بودن.
مریم پاک ذات هم خوب بود .
و صداها روی نقش ها نشسته بود .
شاید هر کس در این موقعیتی که توی این نمایشنامه بود ، قرار بگیره عکس العملش در ایتدا همین باشه.
اما میشه دوباره و دوباره فکر کرد. اگر موضوع عشق باشه
آخر داستان خیلی رو بود و می تونست بسیار بهتر باشه
گاهی بعضی چیزا باید به خلاقیت خود خواننده ی اثر واگذار بشه و گفته نشه .
ترجمه: خوب و روان بود
امتیازم:۴
پ.ن: صوتی گوش کنید حتما.
February 2, 2023
This is the first playright i have read from ibsen. I can safely say i was absolutely blown away by how many layers this has throughout . So many thoughts and questions on why, how and what would you do if in any of those positions.Talent. From the very start we are pulled in and sitting with this family at their table.So fully immersed in this tragic,heartfelt story but also left feeling a little lighter in spirit acknowledging the beauty that it contains
May 4, 2024
یادم نمیاد با تموم شدن هیچ نمایشنامهای انقدر تحتتاثیر قرار گرفته باشم.
July 9, 2017
The Wild Duck was so much more than I thought it would be, it was all I could want, hope for in a play. It marked the beginning of a new era in Ibsen's work. In my edition, the introduction was a discussion into Ibsen's work signifying a change in his style, thinking and his ideals. I loved reading the introduction because I love such things but I also cannot help dozing off at these things, the play took me a day, the Introduction a few. I was not reading it every day, continuously, because of time constraints. I had wanted to read it for so long now and unexpectedly it was super easy to get into. 'Less is more', it was complex in its simplicity, hopeful in its hopelessness, bright in its bleakness, cheery in its sadness, fulfilling in its emptiness, its hunger, its thirst, peopled by loneliness. It is sad yet not sad, bleak yet not bleak.
I have only ever read but I liked The Wild Duck so much better, it's a classic and definitely represents Ibsen in a higher state of mind, self. Made me fall in love with Ibsen which I was hardly hoping to, ever.
Ibsen's characters have a characteristic vitality, vivacity. They believe in the quality of life, in living, in a higher purpose too. They think and they act, fight back, make their presence known, seen, felt, not a passive character in sight thus giving insight into Ibsen's personality.
Loved The Wild Duck, this is what a play ought to be, not woody, not too much play-ey, mechanical, unreal. Some people would call it dry but it was perfect, perfect for me, it was more than what I was looking for here.
The play gives vent to three kinds of people, first who are self-righteous to the point that they shove their ideals down people's throats, second who give people their "life-lies" to be happy and the third are the victims to these.
There is this one funny, amazing thing I discovered, the ideals of these kinds of people work on adults but you cannot control a child, children are God's free creatures, they can't stick to the script like their older fellows. You cannot give a child their ideal and expect them to follow, they always form their own.
The iconic title The Wild Duck, the metaphor, is so apt, so on point, like the play. Even Ibsen knew while writing it that it was something,
“Writing to his publisher on 2 September 1884, he was moved to admit that he thought of this new work of his as something rather special, adding that his methods were new, and that some of the country's younger dramatists might possibly be encouraged by them to launch out along new tracks.”
The play is short, concise, but so on point, so put together, hits the mark.
Makes me want to read his plays in Norwegian because the essence of the writing lies also in the language. For me to learn a language is, for the most part, for reading things in their original language and absorbing that actual creativity, the subtle nuances of the language where it came from.
The play is about two best friends Hjalmar Ekdal and Gregers Werle and the pressures they are put under by their fathers Old Ekdal and Haakon Werle's history. The play is enacted when they reunite after seventeen years yet are still haunted by the ghosts of the past. The ghost of Gregers' mother haunts Hjalmar's wife Gina, Gregers, Mr. Werle and his housekeeper, Mrs. Sorby. Gina worked a little while as a housekeeper at Werle's home yet he still roams the halls of the Ekdal residence.
The pivotal character Hjalmar Ekdal was unfortunately awfully malleable but the most adoring and adorable character of the play. He was my most favorite especially ought to the love he owed his father and the true love, despite the the momentary lapse and no matter what the outcome, he showed Hedvig. Broken old sporty Ekdal was the second favorite, the loft and the forest, “[staring at him in astonishment] Me? Nothing here for me....?”, “The forest's revenge.” was awesome. Hjalmar's daughter Hedvig was the most innocent and ironically a character full of life as ever. I like Gregers, I really do, all his ideas and his actions up until he put Hedvig up to his messed-up ideal (which did work though, in many ways), made me really think of myself, because I can identify with him, and maybe that's what makes me like him. I understand his sentiments, his ideals, I do but he overdid it, what he did. He looked up to his friend but that cost Hjalmar everything, it did.
The most important "character" definitely was the Wild Duck. It sets the tone for the play, the characters, the ending.
“Ekdal. She did that. Always do that, wild ducks do. Go plunging right to the bottom. . .as deep as they can get, my dear sir. . .hold on with their beaks to the weeds and stuff–and all the other mess you find down there. Then they never come up again.”
It's funny how Gregers keeps calling Hjalmar the Wild Duck but it's Hedvig who comes out to be.
And given the little role he had, Relling was VERY interesting.
“Relling. Pretty nearly everybody's sick, unfortunately.
Gregers. And what treatment are you giving Hjalmar?
Relling. The usual. I try to keep his life-lie going.”
Hjalmar's fortunes were pretty much inversely proportional to Hedvig and old Ekdal's. As they rose, his fell until they finally collapsed on Hedvig's infant breast. The ending was pretty much resolved, but, in ways, it was open too. It was the perfect ending, really pulled the play together at the end. Amazing, amazing play. Definitely recommended (it's easy!)
I have only ever read but I liked The Wild Duck so much better, it's a classic and definitely represents Ibsen in a higher state of mind, self. Made me fall in love with Ibsen which I was hardly hoping to, ever.
Ibsen's characters have a characteristic vitality, vivacity. They believe in the quality of life, in living, in a higher purpose too. They think and they act, fight back, make their presence known, seen, felt, not a passive character in sight thus giving insight into Ibsen's personality.
Loved The Wild Duck, this is what a play ought to be, not woody, not too much play-ey, mechanical, unreal. Some people would call it dry but it was perfect, perfect for me, it was more than what I was looking for here.
The play gives vent to three kinds of people, first who are self-righteous to the point that they shove their ideals down people's throats, second who give people their "life-lies" to be happy and the third are the victims to these.
There is this one funny, amazing thing I discovered, the ideals of these kinds of people work on adults but you cannot control a child, children are God's free creatures, they can't stick to the script like their older fellows. You cannot give a child their ideal and expect them to follow, they always form their own.
The iconic title The Wild Duck, the metaphor, is so apt, so on point, like the play. Even Ibsen knew while writing it that it was something,
“Writing to his publisher on 2 September 1884, he was moved to admit that he thought of this new work of his as something rather special, adding that his methods were new, and that some of the country's younger dramatists might possibly be encouraged by them to launch out along new tracks.”
The play is short, concise, but so on point, so put together, hits the mark.
Makes me want to read his plays in Norwegian because the essence of the writing lies also in the language. For me to learn a language is, for the most part, for reading things in their original language and absorbing that actual creativity, the subtle nuances of the language where it came from.
The play is about two best friends Hjalmar Ekdal and Gregers Werle and the pressures they are put under by their fathers Old Ekdal and Haakon Werle's history. The play is enacted when they reunite after seventeen years yet are still haunted by the ghosts of the past. The ghost of Gregers' mother haunts Hjalmar's wife Gina, Gregers, Mr. Werle and his housekeeper, Mrs. Sorby. Gina worked a little while as a housekeeper at Werle's home yet he still roams the halls of the Ekdal residence.
The pivotal character Hjalmar Ekdal was unfortunately awfully malleable but the most adoring and adorable character of the play. He was my most favorite especially ought to the love he owed his father and the true love, despite the the momentary lapse and no matter what the outcome, he showed Hedvig. Broken old sporty Ekdal was the second favorite, the loft and the forest, “[staring at him in astonishment] Me? Nothing here for me....?”, “The forest's revenge.” was awesome. Hjalmar's daughter Hedvig was the most innocent and ironically a character full of life as ever. I like Gregers, I really do, all his ideas and his actions up until he put Hedvig up to his messed-up ideal (which did work though, in many ways), made me really think of myself, because I can identify with him, and maybe that's what makes me like him. I understand his sentiments, his ideals, I do but he overdid it, what he did. He looked up to his friend but that cost Hjalmar everything, it did.
The most important "character" definitely was the Wild Duck. It sets the tone for the play, the characters, the ending.
“Ekdal. She did that. Always do that, wild ducks do. Go plunging right to the bottom. . .as deep as they can get, my dear sir. . .hold on with their beaks to the weeds and stuff–and all the other mess you find down there. Then they never come up again.”
It's funny how Gregers keeps calling Hjalmar the Wild Duck but it's Hedvig who comes out to be.
And given the little role he had, Relling was VERY interesting.
“Relling. Pretty nearly everybody's sick, unfortunately.
Gregers. And what treatment are you giving Hjalmar?
Relling. The usual. I try to keep his life-lie going.”
Hjalmar's fortunes were pretty much inversely proportional to Hedvig and old Ekdal's. As they rose, his fell until they finally collapsed on Hedvig's infant breast. The ending was pretty much resolved, but, in ways, it was open too. It was the perfect ending, really pulled the play together at the end. Amazing, amazing play. Definitely recommended (it's easy!)
May 2, 2025
آیا واقعا همیشه حقیقت نجات دهنده اس؟آیا ما این حق رو داریمکه در قالب خیرخواهی دروغ های زندگی ادما رو به روشون بیاریم و فکر کنیم قراره با حقیقت روشن کنیم زندگیشونو؟اینکه بهو از ناکجا اباد برسیم وسط یه داستانی و بخوایم ژست طرف حق بودن رو بگیریم و حجاب رو از روی چشمای ادما برداریم!گاهی وقتا اوندروغ تنها چیزیه که توی زندگیشون دارن و اونوظیفه هیچ کس جز خودشون نیست که حجاب رو از روی چشمشون بردارن،مادربزرگم همیشه میگفت یه جیزایی از گفتن خراب میشه ،یه چیزایی از نگفتن هرجا که میری هرچی میبینی و میشنوی بزار همونجا و بلند شو هرکس مسئول دروغ و راستای خودشه!،انسان بسیار موجود پیچیده ایه،برای دانستن حقیقت واقعااا اول باید ظرفیت دانستن را به وجود اورد،..،
November 16, 2023
Strong stuff. Very strong. Beware.
May 3, 2020
Somewhere between 3 and 4 stars, closer to later. Ibsen writes about moral dilemmas like no one else. Here it is dilemma of whether to tell someone a truth that might ruin their life.
And Ibsen seems to have such magical ability to make characters real in your mind's eye in no time. It needs novelists hundreds of pages to develop characters. Not Ibsen. You could know exactly how they are going to act. Some readers seem to think that predictability is a bad thing in fiction. It isn't altogather IMO. I am inclined to think that only bad artists depend on shocks. Ibsen's genuis is in showing that how inevitable the fates of his characters is.
It seems that if we suffer too big a breach on our trust in one quarter, it affects our ability to trust in all quarters. In this case, Ekdal ended up suspecting even his innocent little daughter of having malign intentions.
And Ibsen seems to have such magical ability to make characters real in your mind's eye in no time. It needs novelists hundreds of pages to develop characters. Not Ibsen. You could know exactly how they are going to act. Some readers seem to think that predictability is a bad thing in fiction. It isn't altogather IMO. I am inclined to think that only bad artists depend on shocks. Ibsen's genuis is in showing that how inevitable the fates of his characters is.
It seems that if we suffer too big a breach on our trust in one quarter, it affects our ability to trust in all quarters. In this case, Ekdal ended up suspecting even his innocent little daughter of having malign intentions.
March 11, 2022
ایبسن رو به خاطر " خانهی عروسک" تقریبا بی نقص دوست دارم، نه "مرغابی وحشی" که پر بود از درونمایه غنی و شاخ و برگ اضافی!
January 1, 2022
হেনরিক ইবসেনের ‘দ্য ওয়াইল্ড ডাক’ প্রকাশিত হয় ১৮৮৪ সালে। তার মানে, ততদিনে তাঁর আর সকল মাস্টারপিস, এই ধরুন, দ্য পিলার্স অব দ্য সোসাইটি, অ্যান এনিমি অব দ্য পিপল (সত্যজিৎ রায়ের সিনেমাটি যে বই হতে অনুপ্রাণিত), এছাড়াও ‘এ ডলস হাউস’ নাটকটিও ততদিনে প্রকাশিত হয়ে গেছে। অর্থাৎ, এই নাটকটি হেনরিক ইবসেনের একদম পরিনত বয়সে লেখা। ততদিনে তিনি নাটক লেখার জন্য রাষ্ট্রীয় ভাতা পেতে শুরু করেছেন, যেখানে তাঁকে ছেলেবেলা থেকে অবিরাম জীবনসংগ্রাম, যুবা বয়স থেকে সাহিত্যক্ষেত্রে একটার পর একটা ব্যর্থতা, আর্থিক অভাব অনটন নিয়েই কেটেছে।
এক সময় নাটক লেখা ছেড়ে দিয়ে ছবি আঁকা আর কবিতা লেখার দিকেও ঝুঁকেছিলেন। যে ন্যাশনাল থিয়েটারে কাজ করতেন সেখানেও মার খেলেন। ন্যাশনাল থিয়েটার থেকে চাকরীচ্যুত হলেন।
এরপর ষাটের দশকের মাঝামাঝিতে বন্ধুদের সহায়তায় ডেনমার্কের রাজধানী কোপেনহেগেনে যাওয়ার সুযোগ পান। সেই সময় আবার প্রুসিয়ার সাথে ডেনিশদের যুদ্ধ চলে(এটাকে শেল্ভিগ যুদ্ধ বলে)। তিনি ভেবেছিলেন তাঁর দেশ নরওয়ে ডেনিশদের সমর্থন করবে। কিন্তু সুইডেন আর নরওয়ে এই যুদ্ধে নিরাপদ দূরত্ব বজায় রাখে আর এই যুদ্ধে ডেনিশদের পরাজয় ঘটে। ইবসেন মর্মাহত হন। সিদ্ধান্ত নেন আর দেশেই যাবেন না। চলে যান ইতালিতে। সেখানে গিয়ে পর পর দুইটা নাটক লেখেন ‘ব্র্যান্ড’ আর ‘পিয়ার গিন্ট’। এই দুইটা নাটকই তাঁকে সুপরিচিত করে তোলে। আর এই পর্যন্ত আসতে তাঁকে চল্লিশ বছর সময় লেগেছে(আপনি যদি লেখক হন তাইলে নোট করে নেন, আমি আর মটিভেশনাল স্পিস দিলাম না 😂)
এরপর আর পেছন ফিরে তাকানোর দরকার নেই। এরপর যা লিখেছেন প্রায় সবই মাস্টারপিস।
সমালোচকেরা এই ‘দ্য ওয়াইল্ড ডাক’ বইটাকে বলেন The Master's Masterpiece. মানুষ যে সত্য অবলম্বন করে বেঁচে থাকে, সপ্ন দেখে, সেই ‘আপাত’ সত্যের আড়ালে অন্ধকারে লুকিয়ে থাকা কালো বেড়ালগুলোকে খুঁজে বের করবার একটা প্রচেষ্টা চালিয়েছেন নাট্যকার। যে কালো বেড়ালগুলোই ‘আসল সত্য’ যা ধরা পরলে বিবেকের দংশন শুরু হয়।
এই নাটকে নাট্যকার এরকম একটি খেলা খেলেছেন সমাজের একজন অতি নগন্য, আত্মকেন্দ্রিক মানুষকে নিয়ে যে কিনা জীবনে ব্যর্থ। কিন্তু তাঁর জীবনে সুখ আছে, একটি কন্যা আর স্ত্রীকে নিয়ে সে সুখী। সে সপ্ন দেখে, খুব সহজ সরল সপ্ন যা আর সকল পাতি মধ্যবিত্তেরা দেখে। কিন্তু বাধ সাধে একটা আহত বুনোহাঁস। নাট্যকার আহত বুনোহাঁসকে একটা প্রতীক হিসেবে দেখিয়েছেন। যে বুনোহাঁস বের করে আনে সুখী মানুষের মনের ভেতরের অন্ধকার প্রকোষ্ঠে লুকিয়ে থাকা কালো বেড়ালগুলোকে। নির্বিঘ্ন, নির্বিবাদী মানুষের মধ্যে জাগিয়ে তোলে সত্যকে জানার তাগিদ, বিবেককে উদ্দীপিত করে তোলে উঁকি দেয়া প্রকৃত সত্যের গোঁফ ধরে টেনে তোলার তাড়না।
হেনরিক ইবসেনের নিজস্ব দর্শন কিংবা চিন্তাধারা থেকে নাটকটি লেখা। এটিই তাঁর মাস্টারপিস কি না আমি ব্যাক্তিগতভাবে নিশ্চিন্ত নই কেননা আমি তাঁর সব নাটক পড়িনি। তবে বছরের শুরুটা একটা চমৎকার বই দিয়ে শুরু হল বলাই যায়!
এক সময় নাটক লেখা ছেড়ে দিয়ে ছবি আঁকা আর কবিতা লেখার দিকেও ঝুঁকেছিলেন। যে ন্যাশনাল থিয়েটারে কাজ করতেন সেখানেও মার খেলেন। ন্যাশনাল থিয়েটার থেকে চাকরীচ্যুত হলেন।
এরপর ষাটের দশকের মাঝামাঝিতে বন্ধুদের সহায়তায় ডেনমার্কের রাজধানী কোপেনহেগেনে যাওয়ার সুযোগ পান। সেই সময় আবার প্রুসিয়ার সাথে ডেনিশদের যুদ্ধ চলে(এটাকে শেল্ভিগ যুদ্ধ বলে)। তিনি ভেবেছিলেন তাঁর দেশ নরওয়ে ডেনিশদের সমর্থন করবে। কিন্তু সুইডেন আর নরওয়ে এই যুদ্ধে নিরাপদ দূরত্ব বজায় রাখে আর এই যুদ্ধে ডেনিশদের পরাজয় ঘটে। ইবসেন মর্মাহত হন। সিদ্ধান্ত নেন আর দেশেই যাবেন না। চলে যান ইতালিতে। সেখানে গিয়ে পর পর দুইটা নাটক লেখেন ‘ব্র্যান্ড’ আর ‘পিয়ার গিন্ট’। এই দুইটা নাটকই তাঁকে সুপরিচিত করে তোলে। আর এই পর্যন্ত আসতে তাঁকে চল্লিশ বছর সময় লেগেছে(আপনি যদি লেখক হন তাইলে নোট করে নেন, আমি আর মটিভেশনাল স্পিস দিলাম না 😂)
এরপর আর পেছন ফিরে তাকানোর দরকার নেই। এরপর যা লিখেছেন প্রায় সবই মাস্টারপিস।
সমালোচকেরা এই ‘দ্য ওয়াইল্ড ডাক’ বইটাকে বলেন The Master's Masterpiece. মানুষ যে সত্য অবলম্বন করে বেঁচে থাকে, সপ্ন দেখে, সেই ‘আপাত’ সত্যের আড়ালে অন্ধকারে লুকিয়ে থাকা কালো বেড়ালগুলোকে খুঁজে বের করবার একটা প্রচেষ্টা চালিয়েছেন নাট্যকার। যে কালো বেড়ালগুলোই ‘আসল সত্য’ যা ধরা পরলে বিবেকের দংশন শুরু হয়।
এই নাটকে নাট্যকার এরকম একটি খেলা খেলেছেন সমাজের একজন অতি নগন্য, আত্মকেন্দ্রিক মানুষকে নিয়ে যে কিনা জীবনে ব্যর্থ। কিন্তু তাঁর জীবনে সুখ আছে, একটি কন্যা আর স্ত্রীকে নিয়ে সে সুখী। সে সপ্ন দেখে, খুব সহজ সরল সপ্ন যা আর সকল পাতি মধ্যবিত্তেরা দেখে। কিন্তু বাধ সাধে একটা আহত বুনোহাঁস। নাট্যকার আহত বুনোহাঁসকে একটা প্রতীক হিসেবে দেখিয়েছেন। যে বুনোহাঁস বের করে আনে সুখী মানুষের মনের ভেতরের অন্ধকার প্রকোষ্ঠে লুকিয়ে থাকা কালো বেড়ালগুলোকে। নির্বিঘ্ন, নির্বিবাদী মানুষের মধ্যে জাগিয়ে তোলে সত্যকে জানার তাগিদ, বিবেককে উদ্দীপিত করে তোলে উঁকি দেয়া প্রকৃত সত্যের গোঁফ ধরে টেনে তোলার তাড়না।
হেনরিক ইবসেনের নিজস্ব দর্শন কিংবা চিন্তাধারা থেকে নাটকটি লেখা। এটিই তাঁর মাস্টারপিস কি না আমি ব্যাক্তিগতভাবে নিশ্চিন্ত নই কেননা আমি তাঁর সব নাটক পড়িনি। তবে বছরের শুরুটা একটা চমৎকার বই দিয়ে শুরু হল বলাই যায়!
November 14, 2024
اردک وحشی به اوجی دست پیدا کرده است که ایبسن هم دیگر به آن نرسید، بعدتر از او سخت بشود گفت. حتی هدا گابلر و عروسکخانه هم هرچقدر درخشان باشند، که هستند، اردک وحشی یک قدری ازوتریک است، نه به معنای مهمل و رهزن «باطنی» که در فارسی به ذهن میآید یا «رازآمیز» یا «عرفانی» که اصلاً از این قبیل سوداهای پرت و حقیر منظورم نیست، نوعی نوشتن را مقصود دارم که در گذر از چندین و چند دهه مدام میبالد و زنده میماند یکجوری از «تاریخمندی» میتواند بگریزد و خواندن آنها نیز مستلزم خواندن بین سطور است. متنهایی که به مدت چندین قرن شیوهی مألوف نویسندگان بزرگ را در خود دارند. اردک وحشی از این جهت انگار بیشتر از سنت نمایشی وامدار سنت متنهای سترگ رنسانسیِ ازوتریک است. لحظهای که پسر در مهمانیِ مجلل پدر را چنین مینماید که به جا نیاورده است؛ لحظهای که پدربزرگ برای نوه از طرز درست شلیک قتّال میگوید و «خواب پر»های اردک وحشی؛ جایی که مرشدِ گمراه با شنیدن صدای گلوله خیال میکند «آنک لحظهی رستگاری» اما دریغا ما هم میدانیم دخترک قربانی نکرده است، خود را فدیهی آگاهیِ متن و خواننده و شخصیتها و زمانه کرده است...
Displaying 1 - 30 of 553 reviews
Can't find what you're looking for?
Get help and learn more about the design.